عوامل موثر بر حالت و سلامت پوست:

در پزشکي جمله جالبي وجود دارد که ميگويد: "پوست آيينه بدن است" اين بدان معناست که هر گونه بيماري يا حالت جسماني و رواني غيرطبيعي موجب تغيير در پوست ميشود و چون مو نيز يکي از ضمايم پوستي به شمار ميرود، بديهي است که حالت و سلامت مو نيز تحت شرايط مختلف تغيير ميکند. در مورد برخي از مشاهير مانند اميرکبير گفته اند که بدنبال حوادث غيرمترقبه، که جان آنها را تهديد ميکرده، ناگهان تمامي موهايشان سفيد شده است.
بايد در اينجا اين نکته را يادآور شويم که پوست يک فرد ممکن است در طول حيات و بخاطر تغييرات غددي، رواني، ارثي، محيطي يا بيماري تغيير کند. مثلا بعضي افراد در سنين بلوغ دچار چربي بيش از حد پوست ميشوند که به علت افزايش هورمونهاي جنسي است. چربي پوست زنان در طول مدت عادت ماهانه دستخوش تغييراتي ميشود و اکثر زنان پس از سن يائسگي (حدود پنجاه سالگي) دچار کاهش چربي پوست ميشوند. بنابراين ممکن است تا سن خاصي پوست شما چرب باشد و از آن به بعد معمولي يا مختلط شود يا بالعکس.
اکثر ناراحتيهاي روحي موجب تغيير قوام و شادابي پوست ميشوند. خستگي و کار زياد، کشيدن سيگار، مصرف الکل، مصرف مواد آرايشي غيراستاندارد يا مصرف بي رويه و زياد اين مواد، استفاده خودسرانه و نابجاي برخي داروها (مثلا ماليدن مکرر پماد بتامتازون به صورت) موجب آسيب پوست و بروز چروک و پيري زودرس پوست ميشود.
از همه اين مسائل که بگذريم عامل وراثت مهمترين مسئله در حالت پوست است. در حقيقت به عنوان يک توصيه طنزآميز و عين حال مهم و کليدي جهت دستيابي به يک پوست زيبا و سالم بايد گفت:
"اگر ميخواهيد پوست خوبي داشته باشيد، پدربزرگ زيبايي انتخاب کنيد!!!"
پوست خود را زياد با آب و صابون نشوييد (حداکثر دو بار در روز) ولي اگر به خاطر مسائل شغلي مجبوريد اين کار را بکنيد، از صابونهاي خنثي استفاده کنيد.
پوست خود را از تابش زياد آفتاب، وزش بادهاي گرم و خشک و همچنين سرما محافظت کنيد. براي اين محافظت بهتر است علاوه بر پوشش مناسب از کرمهاي ضدآفتاب نيز استفاده کنيد.
در هواي گرم از کرمهاي مرطوب کننده و در هواي سرد از کرمهاي محافظ اسنفاده کنيد.
مصرف شير پاک کن اشکالي ندارد. شما ميتوانيد به جاي شير پاک کن مصنوعي از نوع طبيعي مثل شير، بادام شيرين يا عصاره خيار استفاده کنيد.
از مصرف سيگار و الکل حدالمقدور پرهيز کنيد، چون اين دو ماده جزو مضرترين مواد براي پوست بوده و موجب تغيير رنگ، چروک پوست و پيري زودرس ميشوند.
استفاده از ماسکهاي پوستي ميتواند مفيد باشد چون موجب تميزي، طراوت و شادابي پوست ميشود. بهترين ماسکها، همان ماسکهاي منشکل از آب مپوه ها، پوست ميوه ها يا بافت ميوه ها هستند که در منزل ميتوان به راحتي از آنها استفاده کرد. براي اين منظور ابتدا صورت را بشوييد، قسمت مورد نظر از ميوه (مثلا خيار) را بر روي نقاط مختلف پوست بگذاريد و بيست دقيقه بعد آن را با آب يا پنبه آغشته به گلاب از سطح پوست خود پاک کنيد. بهترين زمان براي استفاده از ماسکها هنگام غروب است.
پوست هيچگاه نبايد خشک بماند چون در اين صورت به محرکهاي خارجي حساس ميشود.
بنابراين هرگاه پوست قسمتي از بدنتان خشک شده بود، حتما آن را با کرم مناسبي چرب نگهداريد ولي هيچگاه پوست خود را بيش از حد با کرم چرب نکنيد.
پوست آيينه بدن است، پس براي برخورداري از يک پوست سالم بايد جسم و روان سالم داشت. پيش از هر چيز تغذيه خود را اصلاح کنيد. از مصرف چربي و شيريني بيش از حد بپرهيزيد. غذا را به آرامي بخوريد و خوب بجويد.

اثرات و عوارض مواد آرايشي يا درماني و حساسيت هاي پوستي

از جمله مواد آرايشي که به طور رايج مورد مصرف قرار ميگيرند ميتوان پودر، کرم، رژ، عطر، ريمل،سايه و لاک را نام برد.
پودرها تقريبا فاقد چربي و خشک هستند. لذا مصرف آنها براي افرادي که پوست خشک دارند مناسب نيست، مگر اينکه پيش از ماليدن پودر سطح پوست خود را با يک کرم بپوشانند. اما پودرها به سبب خشک بودن خود موجب کاهش اثرات محيطي از قبيل تغييرات دما، تابش آفتاب و باد بر روي پوست ميشوند و از آن محافظت ميکنند. مصرف پودر مناسب در نواحي غرق سوز شده ميتواند مفيد باشد چون پودر عرق را جذب ميکند و مانع تاثير سو  آن بر روي پوست ميشود.
مصرف بيش از اندازه هيچگونه مواد آرايشي براي پوست مفيد نيست. حتي داروهاي پوستي هم فاقد عوارض جانبي نيستند. بنابراين بايد مصرف مواد آرايشي و دارويي کم و در حد لزوم باشد. يکي از عوارض اين مواد پيري زودرس و ايجاد چين و چروک است. عارضه ديگر تغيير رنگ پوست است که ميتواند منتشر و يا به صورت لکه اي باشد. ولي شايع ترين عارضه مواد آرايشي و دارويي در پوست، تحريک و حساسيت پوستي است.

شستشوي صحيح صورت

بهترين روش تميز کردن صورت، شستشو با آب و صابون است. بايد روزي دو بار صورت را با آب و صابون شست. شستشو نبايد بيش از دو دقيقه طول بکشد. نوع صابون را بسته به نوع پوست خود و با مشورت پزشک انتخاب کنيد. هرگز يک صابون را تصادفي و ندانسته به صورت خود نزنيد. پس از شستشو، صورتتان را با حوله خشک کنيد. براي خشک کردن نبايد حوله را به صورت خود بکشيد، بلکه فقط کافيست حوله را با پوست صورت خود تماس دهيد و به آرامي روي نقاط مختلف صورت فشار دهيد. يکي از دلايل پيري زودرس و پيدايش چين و چروک و خشونت پوست، خشک کرد آن با حوله به روش خشن است. پس از خشک کردن صورت يک کرم مرطوب کننده بر روي آن بماليد تا رطوبت پوست حفظ شود.
براي تميز کردن مواد آرايشي از پوست ميتوانيد از پنبه آغشته به گلاب يا شير پاک کن و يا آب و صابون استفاده کنيد. اگر از صابون استفاده ميکنيد، پس از ماليدن صابون به تمام صورت، سي ثانيه صبر کنيد و سپس سه بار صورتتان را با آب گرم بشوييد و آنگاه با حوله به آرامي خشک کنيد و يک کرم مرطوب کننده بماليد.

پوست خود را چگونه مرطوب نگه داريم

طراوت و شادابي پوست عمدتا به علت رطوبت آن است. اگر رطوبت پوست در اثر خشکي و گرماي محيط و يا  جريان خون پوست در اثر سرماي يا کهولت سن کاهش يابد، پوست دچار چروکيدگي ميشود و طراوت خود را از دست ميدهد. يکي از مواقعي که بايد مراقب خشک شدن پوست شد، هنگام خروج از حمام است. مواقع ديگر عبارتند از فصول گرم سال، پس از شستن صورت و سنين پيري. کساني که پوست خشک دارند بيش از سايرين بايد مراقب باشند.
بايد بدانيد که براي حفظ رطوبت پوست لازم نيست مرتب صورت خود را بشوييد، بلکه برعکس، اين کار باعث پاک شدن لايه چربي محافظ پوست و خشونت آن ميشود. براي مرطوب نگهداشتن پوست بايد از مرطوب کننده ها استفاده کنيد. کرم هاي مرطوب کننده موجود  در داروخانه ها براي اين منظور بسيار مناسب هستند. طرز استفاده از مرطوب کننده ها به اين صورت است که پس از خروج از حمام با شستشوي صورت و خشک کردن آن، کرم را به صورت نقطه نقطه بر روي نواحي مختلف پوست پيشاني، گونه، بيني و چانه بماليد و سپس آن را با ضربات آهسته نوک انگشت بر روي تمام پوست صورت و گردن خود پهن کنيد. بهتر است هر روز صبح پس از شستن صورت خود با آب و صابون، کرم مرطوب کننده را بماليد و چند دقيقه صبر کنيد تا جذب شود و آنگاه اگر مايل بوديد به آرايش بپردازيد. يک بار مرطوب کردن پوست در ابتداي روز کافي است ولي اگر حمام رفتيد، پس از خروج از حمام نيز اين کار را انجام دهيد. اگر در آب و هواي گرم و خشک هستيد و يا پوست شما خشک است، بهتر است روزي دو بار پوست خود را مرطوب کنيد.

ماسکهاي زيبايي:

ماسکها موادي هستند که معمولا از محصولات طبيعي تهيه ميشوند و براي پاکيزه کردن، خروج مواد زائد از منافذ پوستي، نرم کردن و لطيف کردن، افزايش جريان خون و تغذيه پوست به کار ميروند. هر ماسک را بايد به مدت بيست دقيقه بر روي پوست قرار داد و سپس آن را به وسيله شستوي کامل با آب پاک کرد. ميتوان به جاي شستشو با آب، ماسک را به وسيله پنبه آغشته به گلاب از سطح پوست پاک کرد. بهترين زمان براي استفاده از ماسک هنگام غروب است و دو بار در هفته کافي است.
در اينجا به برخي از ماسکهاي مفيد و رايج اشاره ميشود:

- ماسک آناناس:

اين ميوه تاثير جالبي بر جوشهاي غرور به ويژه گلوله هاي چربي زيرپوستي (جوشهاي کيستيک) دارد. براي تهيه ماسک آناناس کافي است که يک آناناس رسيده را پوست بکنيد و در مخلوط کن بريزيد تا به صورت مخلوط غليظي در بيايد.
سپس به اندازه وزن آن به آن الکل ميوه بيفزاييد و يک ليوان روغن آفتابگردان به مخلوط حاصل اضافه کنيد. حال ميتوانيد روزي يک بار، هر بار بيست تا سي دقيقه، اين محلوط را به صورت ماسک بر روي صورت خود قرار دهيد و سپس آن را با آب سرد بشوييد.

- ماسک پرتقال:

يک پرتقال را پوست بکنيد، هسته ها و پوستهاي نازک پره هاي آن را جدا کنيد، روي پوست صورت خود بخوابانيد و پس از بيست دقيقه با آب سرد بشوييد. اين ماسک براي درمان جوشهاي غرور جواني (آکنه) موثر است ولي افرادي که پوست خشک دارند نبايد آن را مصرف کنند.

- ماسک آلوي قرمز:

هفت يا هشت عدد آلوي قرمز تهيه کنيد و هسته هاي آنها را خارج کنيد. سپس آنها را با افزودن ده قطره روغن بادام کاملا با يکديگر مخلوط کنيد تا به صورت يک ماده خميري در بيايد. آنگاه اين مخلوط را به مدت بيست دقيقه روي صورت خود قرار دهيد و سپس با آب بشوييد. اين ماسک به ويژه در کساني که منافذ پوستي آنها مثلا در پوست بيني، باز و زشت منظره شده موثر است و پوست را زيبا ميکند. استفاده از اين ماسک را به افرادي که پوست چرب دارند توصيه ميکنيم.

- ماسک خيار:

يک يا دو خيار را رنده کنيد و به صورت ماسک بر روي پوست صورت خود قرار دهيد و بيست دقيقه بعد آن را با آب يا پنبه آغشته به گلاب از سطح پوست خود پاک نماييد. ماسک خيار تاثير زيادي در ايجاد طراوت و شادابي و لطافت پوست دارد.

- ماسک زرده تخم مرغ:

به کساني که پوست خشک دارند توصيه ميشود که از اين ماسک استفاده کنند تا پوستشان نرم و لطيف شود. زرده تخم مرغ مملو از چربي و کلسترول است و چربي پوست را تامين ميکند. براي تهيه ماسک زرده تخم مرغ کافي است يک زرده تخم مرغ را با چند قطره سرکه سيب و چند قطره روغن بادام يا زيتون يا آفتابگردان مخلوط کنيد و به مدت بيست دقيقه روي پوست قرار دهيد. سپس آن را به مسيله آب يا پنبه آغشته به گلاب از سطح پوست پاک کنيد.

- ماسک سيب:

يک سيب را پوست بکنيد و آن را نصف کنيد و يک نيمه آن را خورد کنيد و با يک قاشق غذاخوري عسل مخلوط کنيد و خوب هم بزنيد. سپس آن را بر روي صورت و گردن بماليد، آنگاه پوست را با نوک انگشتان ماساژ دهيد. براي اين کار، ماساژ را از پايين گردن شروع کنيد و به طرف بالا بياييد. سپس از سمت راست گردن به سمت چپ و بالعکس ماساژ دهيد . آنگاه با نوک انگشتان به پوست صورت خود ضربات آرامي بزنيد تا جريان خون پوست بيشتر شود.
حال کمي صبر کنيد تا ماسک خشک شود و پس از بيست دقيقه آن را بشوييد. اين ماسک باعث جلوگيري و درمان چروک صورت ميشود و سبب طراوت و تقويت پوست ميگردد.

- ماسک سفيده تخم مرغ:

سفيده تخم مرغ را با همان مقدار الکل طبي (الکل سفيد) مخلوط کنيد و آن را با نوک انگشتان خود برداريد و روي پوست بگذاريد و ماساژ دهيد. روش ماساژ بايد از پايين به بالا و از سمت راست به چپ و چپ به راست باشد.
سپس کمي صبر کيند تا ماسک خشک شود و بيست دقيقه بعد بشوييد. اين ماسک هم براي رفع چين و چروک صورت خوب است.

- ماسک هلو:

براي تهيه اين ماسک کافيست سه يا چهار هلوي تازه را بشوييد و هسته آنها را خارج کنيد. لازم نيست پوست هلوها را بکنيد . اکنون هلوها را له کنيد و با يک زرده تخم مرغ و يک قاشق غذاخوري پودر جوانه گندم کاملا مخلوط کنيد و بر روي پوست صورت بماليد و بيست دقيقه بعد آن را با آب سرد يا پنبه آغشته به گلاب پاک کنيد. اين ماسک در رفع خشکي پوست و ايجاد طراوت و تازگي و جلوگيري از چروک صورت بسيار موثر است.

- ماسک ليموترش:

اين ماسک براي پوستهاي خشک مفيد است. براي تهيه اين ماسک، آب يک ليموترش تازه را بگيريد و با يک زرده تخم مرغ و چند قطره روغن بادام يا آفتابگردان مخلوط کنيد و بر روي پوست بماليد و ماساژ دهيد و پانزده دقيقه بعد آن را بشوييد.

- ماسک گلابي:

اين ماسک هم براي پوستهاي چرب بسيار مفيد است . استفاده از اين ماسک را به افرادي که منافذ پوستي آنها واضح و نازيبا شده توصيه ميکنيم. براي تهيه آن کافي است که يک گلابي رسيده را خرد کنيد و بر روي پوست صورت بماليد و بيست دقيقه بعد آن را با آب يا پنبه آغشته  به گلاب از سطح پوست خود پاک کنيد.
 

از بين بردن موهاي زائد صورت

در برخي خانمها موهاي صورت بيش از حد طبيعي هستند و از نظر زيبايي مشکل آفرين ميباشند. افزايش غيرطبيعي موي صورت ميتواند به علل گوناگوني باشد، ولي شايعترين علت آن مسئل ناشناخته و احتمالا وراثي است. از جمله علل ديگر ميتوان به بيماريهاي غدد داخلي، کيست تخمدان و مصرف بعضي داروها اشاره نمود.
در زمان حاملگي موهاي ظريفي در لب بالا، چانه و گونه ها رشد ميکند که چند ماه پس از زايمان خود به خود از بين ميروند. بنابراين وجود آنها در زمان حاملگي نبايد موجب نگراني شود. در هنگام يائسگي نيز در برخي خانمها موهاي صورت زياد ميشوند که براي درمان آنها بايد با پزشک متخصص زنان مشورت کرد تا در صورت لزوم قرصهاي استروژني تجويز نمايد.
براي از بين بردن موهاي اضافي صورت روشهاي مختلفي وجود دارد: بيرنگ کننده ها، کرمهاي موبر، سوزاندن، تراشيدن، بند انداختن، استفاده از موم، اشعه ايکس، استفاده از موچين.

1- بيرنگ کننده ها:  بيرنگ کردن يا دکلره کردن، ساده ترين راه درمان موهاي اضافي است. براي اين منظور ميتوانيد از کرمهاي مخصوص که با پودرهاي ويژه اي مخلوط ميشوند و يا از آب اکسيژنه استفاده کنيد. پوست را با آب و صابون به خوبي بشوييد تا چربي آن پاک شود. بيرنگ کردن بيشتر براي موهاي ظريف و کرکها مناسب است.

2- موم، موچين، تراشيدن و بند انداختن: تمام اين روشها تقريبا مشابه هستند و هيچ بک را توصيه نميکنيم، بويژه بند انداختن را که يک روش غيربهداشتي و خشن است. امروزه دستگاه هاي تراشنده جديدي به بازار عرضه شده  که تقريبا تمام موها را از ريشه درمي آورد ولي هر بار که موها کنده شوند، ضخيمتر شده و رشد آنها تسريع ميگردد. بنابراين اثر روشهاي مزبور موقتي است و به تحمل درد و ناراحتي آن نمي ارزد.

3- کرم هاي موبر: اين کرم را معمولا بايد به مدت ده دقيقه بر روي موضع قرار داد و سپس موها را مالش داد و بعد از آن شست. به اين ترتيب موهاي اضافي از بين ميروند. اگر پوست شما حساس باشد و در اثر مصرف اين کرمها دچار سرخي و التهاب يا خارش شود، از آنها استفاده نکنيد.

4- سوزاندن يا الکتروليز: در اين روش ريشه مو را بوسيله جريان ضعيف الکتريسيته ميسوزانند. اگر تعداد موهاي زائد صورت اندک و پراکنده باشد، بهترين راه درمان آن، سوزاندن است. اين عمل بايد توسط فرد مجرب انجام شود تا ريشه مو کاملا سوزانده شود و از رشد مجدد آن جلوگيري به عمل آيد. ممکن است براي سوزاندن تمام اين موهاي زائد نياز به چند جلسه مراجعه باشد. پس از هر بار الکتروليز، محل آن را با پنبه الکلي تميز کنيد و پماد ويتامين A بر روي آن بماليد. اين عمل موجب تسکين و تسريع التيام زخمها ميشود.

5: اشعه ايکس: استفاده از اشعه ايکس براي از بين بردن موهاي زائد تقريبا منسوخ شده است چرا که موجب آسيب پوستي ميشود و روش مؤثر و بيخطري نيست.

6- رفع علت: اگر افزايش موي صورت بعللي باشد که قبلا گفتيم بايد علت آن برطرف شود. مثلا اگر بعلت آسيب تخمدان يا بيماري غدد داخلي موهاي صورت افزايش يابند، بايد با مراجعه به پزشک و درمان ناراحتي علت اين افزايش را ريشه کن کرد. به اين ترتيب موعهاي زائد صورت نيز برطرف ميگردند.
اگر رشد اضافي موهاي صورت به دليل مصرف بعضي داروها باشد، بايد مصرف آن دارو را با صلاحديد پزشک مربوطه متوقف نمود.

ماسکهاي ويژه پوست دست

- جهت نرم کردن پوست دست، مقدار برابر گليسيرين و گلاب را مخلوط کرده و به کار بريد.
- جهت نرم و سفيد کردن دست، مقدار عسل و آب ليموترش را مخلوط نموده به مدت پانزده تا بيست دقيقه روي دستها بماليد و سپس بشوئيد.
- جهت نرم کردن دستهاي زبر و خشن، دو عدد زرده تخم مرغ را با دو قاشق چاي خوري روغن بادام شيرين به همراه بيست و پنج گرم گلاب و بيست و شش قطره تنتور ساده بنژوان مخلوط کرده و دستها را آغشته نماييد و با يک دستکش نخي بپوشانيد و پس از چند ساعت بشوئيد. (يک تا دو بار در ماه)
- جهت نرم کردن دستهاي خشن و تيره ميتوان از مخلوط آب پرتقال و عسل استفاده کرد.

آکنه يا جوش غرور جواني

يکي از شايعترين بيماريهاي پوستي انسان که فرضيات زيادي در مورد علل پيدايش و درمان آن مطرح شده، آکنه يا جوش غرور جواني است. اين بيماري در اکثر جوانان در سنين بلوغ پديد مي آيد و شدت آن در افراد مختلف متفاوت است و اکثرا پس از سن بيست و پنج سالگي بهبود مِي يابد. بسياري از اين افراد پس از  ازدواج بهبود مي يابند.
جوشهاي غرور به صورت دانه هاي قرمز، حوشهاي سر سياه، و توده هاي سفت زيرپوستي در ناحيه گونه، بيني و پيشاني، پشت گردن و قسمت فوقاني پشت و سينه ظاهر ميشوند. اين جوشها در پايه  يک مو بوجود مي آيند و ناشي از آماس، التهاب و انسداد مجراي غده چربي کنار مو هستند. پيدايش جوش غرور ناشي از يک علت خاص نيست بلکه چندين عامل در پيدايش و شدت آن نقش دارند: کمبود ويتامين A يا B، ارث، ميکروبها، نوع غذا، مشکلات عصبي و روحي، تغييرات غددي هورموني، نوع پوست، بهداشت صورت، مصرف برخي داروها و بعضي از بيماريها.
شايد مهمترين عامل ايجادکننده جوشهاي غرور، تغييرات هورموني زمان بلوغ باشد. در هنگام بلوغ، هورمونهاي جنسي ناگهان افزايش مي يابند و مقدار آنها در خون بسيار زياد ميشود. اين هورمونها باعث افزايش ترشح چربي پوست ميشوند و زمينه را براي رشد ميکروب و التهاب غدد چربي صورت و پيدايش جوش فراهم مي آورند. اکثر خانمها در نزديکي عادت ماهيانه خود دچار افزايش جوشهاي صورت ميشوند. خانمهايي که دچار آکنه هستند معمولا هورمونهاي  مردانه زيادتري دارند و در بسياري از آنها رشد موي صورت نيز بيش از معمول است.
نوع غذا ميتواند در جوش صورت موثر باشد. مصرف مواد قندي  مثل ماکاروني، نان، برنج، شيريني و شکلات و مصرف غذاهايي حاوي فندق، پسته، بادام، موز، نارگيل و گردو ميتواند موجب تشديد آکنه شود که يکي از علل آن احتمالا افزايش چربي خون است.
ناراحتيهاي روحي و عصبي تاثير به سزايي در بروز آکنه دارند. بدنبال فشارهاي عصبي و کمخوابي، صورت شادابي و طراوت خود را از دست ميدهد و جريان خون کم شده  وسيستم  دفاعي  پوست ضعيف ميشود و زمينه براي رشد آکنه فراهم مي آيد و بسرعت بر تعداد جوشها افزوده ميشود.
مسائل وراثتي و ژنتيک  نيز در ابتلا به جوش غرور جواني و شدت آن نقش دارند. حتما تاکنون افرادي ديده ايد که اکثر اعضاي خانواده شان دچار جوشهاي غرور بزرگ و فراوان ميشوند. به طور کلي نقش يک زمينه فاميلي در ابتلا به اين بيماري ثابت شده است.
کمبود ويتامينهاي A و B نيز به عنوان عواملي در ايجاد جوش غرور مطرح شده اند. اين دو ويتامين، اثر سازنده و ترميم کننده بر پوست دارند و کمبود آنها موجب آسيب پوست و کاهش دفاع آن ميشود. به همين علت بسياري از متخصصين پوست براي درمان آکنه از ويتامين A  نيز استفاده ميکنند.
عدم رعايت بهداشت پوست يکي از عوامل مهم در ايجاد يا تشديد جوشهاي غرور است. اصولا پيدايش جوش غرور ناشي از افزايش ترشح چربي و تجمع ميکروب در غده چربي کنار مو است. بنابراين رعايت نکات بهداشتي ميتواند تقش موثري در بهبود و تخفيف آن داشته باشد. دستکاري کردن اين جوشها موجب انتشار عفونت به نقاط ديگر و افزايش تعداد و حجم جوشها ميشود. امروزه آنتي بيوتيک ها و مواد ضدعفوني کننده عامل لاينفک درمان جوشهاي غرور هستند.
مصرف برخي داروها ممکن است موجب تشديد جوشهاي غرور شود. از حمله اين داروها ميتوان به قرصهاي ضدبارداري اشاره کرد.
علاوه بر قرص هاي ضدبارداري، مصرف مکرر بيش از  اندازه پماد بتامتازون، فلوسينولون، تريامسينولون و کرمهاي چرب نيز ميتواند موجب پيدايش يا تشديد جوشهاي غرور شود.

درمان آکنه

براي درمان آکنه بايد يکسري اقدامات و توصيه هاي بهداشتي را اجرا نمود و نيز با مراجعه به پزشک  و دريافت داروهاي مناسب به مقابله با آن پرداخت.

توصيه هاي مهم:

براي جلوگيري از پيشرفت جوشها و کاهش حجم و تعداد آنها بايد توضيه هاي زير را در نظر داشته باشيد و به آنها عمل کنيد.
1 - جوشها را دستکاري نکنيد و آنها را با فشار خالي نکنيد. براي خالي کردن آنها به يک انستيتوي زيبايي مراجعه کنيد تا با دستگاه هاي مکنده جوشها را تخليه کنند. اگر چنين مرکزي در نزديکي شما وجود ندارد، انگشتان خود را با الکل ضدعفوني کنيد، ناخنها را کوتاه کنيد و با يک دستمال تميز جوشها را به آهستگي فشار دهيد تا تخليه شوند.
2 - پوست خود را به نرمي ماساژ دهيد. اين کار راميتوانيد به طور مرتب، خودتان انجام دهيد و يا به يک   فرد مجرب مراجعه کنيد تا پوست شما را ماساژ دهد. ماساژ باعث تخليه چربي پوست شده و از پيشرفت جوشها جلوگيري ميکند.
3 - آسودگي رواني داشته باشيد. سعي کنيد خواب مرتب داشته باشيد. استراحت کافي داشته باشيد و از فشارهاي روحي و عصبي بپرهيزيد. (البته اگر ممکن باشد)
4 - روزي دو بار صورت خود را بشوييد و ماساژ دهيد. براي شستشو از صابون اسيدي (گوگردي) که پزشک توصيه ميکند استفاده کنيد. ابتدا صورت خود را خوب صابون بزنيد تا از کف پوشيده شود. آنگاه با نوک انگشتان، پوست صورت خود را ماساژ دهيد تا صابون در منافذ پوست به خوبي نفوذ کند و چربيهاي جمع شده در جوشها را از بين ببرد. از سوي ديگر ماساژ باعث بهبود جريان خون پوست و طراوت و شادابي آن ميشود. با کف دست خود پوست صورت را از راست به چپ، از چپ به راست  و سپس از پايين به بالا ماساژ دهيد.  کل زمان ماساژ صورت با کف صابون بايد پنج دقيقه طول بکشد. پس از آن صورت خود را با آب گرم بشوييد تا کاملا پاک شود. سپس بلافاصله مقداري آب بسيار سرد را بر روي پوست صورت خود بپاشيد تا منافذ آن بسته شود. آنگاه با يک پنبه آغشته به گلاب، سطح پوست را پاک کنيد. گلاب يا آب ليمو، اثر قابض دارند و باعث افزايش گردش خون و بهبود پوست ميشوند.
5 - هفته اي يک يا دو بار از ماساژ سرکه سيب استفاده کنيد تا چربي پوست کاهش يابد. براي اين کار کافي است مقداري سرکه سيب را در همان مقدار آب بريزيد و سپس با انگشت مقداري از اين مخلوط را برداريد و بر روي صورت خود بماليد و ماساژ دهيد. ماساژ را با حرکات حلقوي و ضربه اي آهسته انجام دهيد و ابتدا از پايين به بالا و سپس از بالا به پايين حرکت کنيد. آنگاه چند دقيقه صبر کنيد و سپس صورت خود را بشوييد.
6 - از مصرف غذاهاي چرب، شيريني زياد، سس مايونز، خامه، شکلات، گردو، فندق، موز، تخم مرغ، بعضي از ماهيها و نارگيل حتي المقدور بپرهيزيد. ولي نيازي به رژيمهاي سخت نيست. سعي کنيد سبزيها و ميوه هايي را که حاوي ويتامين A هستند زيادتر مصرف کنيد: هويج، اسفناج، شاهي و گوجه فرنگي. همچنين مصرف چاي و ادويه جات را محدود کنيد.
7 - سعي کنيد هر روز صورت شما در معرض نور آفتاب قرار گيرد. اشعه آفتاب تاثير بسيار خوبي در بهبود جوشهاي غرور جواني دارد. بهتر است براي محافظت چشمها از عينک آفتابي کمک بگيريد. البته بعضي محققين معتقدند که نور آفتاب پس از مدتي موجب تشديد آکنه ميشود، بنابراين بهتر الست اصتفاده از آفتاب را فقط براي شروع درمان به کار گيريد.
8 - از ورزش و پياده روي غفلت نکنيد. بسياري از جوشهاي پوستي پس از مدتي ورزش به  کلي ناپديد ميشوند. اگر هر روز صبح، مسافتي معادل حداقل سه کيلومتر را به صورت پياده روي يا به صورت دويدن طي کنيد و پس از آن يک دوش بگيريد، متوجه ميشويد پس از مدت بسيار کوتاهي پوست شما بسيار  شادابتر ميشود و بسياري از جوشها برطرف ميگردند. ورزش و استحمام باعث باز شدن منافذ پوست، بهبود جريان خون آن و رفع چربي ميشود.
9 - براي شستشوي صورت از آب گرم استفاده کيند. صابون شما بهتر است از نوع اسيدي باشد که چربي را کم کند. مصرف مواد آرايشي و کرمهاي چرب را محدود کنيد و در صورت استفاده ابتدا پوست را به يک کرم مرطوب کننده آغشته کرده و سپس از پودر يا ساير مواد آرايشي استفاده کنيد و شب هنگام خواب همه اين مواد را به وسيله شير پاک کن تميز کنيد.روزي يک بار از ماسک آناناس استفاده کنيد. تاثير اين ماسک بر جوشهاي غرور و بخصوص گلوله هاي چربي زير پوستي (جوشهاي کيستيک) بسيار جالب است.. نحوه تهيه اين ماسک در قسمت ماسکها شرح داده شده است.
10 - پس از شستشوي صورت، هيچگاه با يک حوله به طور خشن صورتتان را پاک نکنيد، بلکه يک دستمال کاغذي يا حوله نرم را با پوست خود تماس دهيد تا خشک شود.

اقدامات پزشکي

در کنار توصيه هاي مزبور، داروهايي توسط پزشک متخصص براي شما تجويز ميشوند که رل اصلي را در بهبود آکنه بر عهده دارند.

ريزش مو، دلايل آن و بعضي راههاي درمان

سلامتي پوست و مو نقش عمده اي را در زيبايي و در نتيجه، آرامش رواني افراد ايفا ميکند. زيبايي و سلامت مو، مخصوصا در ميان خانمها بسيار حائز اهميت است، به طوريکه امروزه کمتر خانمي را ميتوان يافت که حداقل يک بار در اين ارتباط به پزشک متخصص مو مراجعه نکرده باشد. بنابراين ريزش مو جزو مسائلي است که ميتوان ذهن يک خانم را به خود مشغول کند.
آنچه قبل از درمان ريزش مو اهميت دارد، شناخت علل واقعي آن است، چه بسا به واسطه چنين شناختي، به راحتي با حذف علت بتوان معلول را برطرف کرد.

تعريف ريزش مو: ريزش روزانه بيش از صد الي صد و پنجاه  تار مو را تحت عنوان  ريزش مو مطرح ميکنند. لازم به يادآوري است که تعداد تار موهاي سر يک فرد بالغ در افراد داراي موهاي تيره حدود يکصد هزار و در افراد بلوند بين يکصد و چهل تا يکصد و پنجاه هزار است. اين ريزش به صورت کند صورت ميگيرد به طوريکه  ممکن است فرد  تا مدت زمان زيادي متوجه آن نشود.
ريزش مو را به دو گروه عمده ژنتيکي و غيرژنتيکي تقسيم ميکنند. ريزش موي غير ژنتيکي ميتواند در مرحله رشد مو صورت بگيرد (در مصرف کنندگان بعضي داروها يا در طي شيمي درماني) و يا اينکه در مرحله رکود آن باشد. در نوع اول، با اتمام دوره درمان ، صورت مسئله به کلي پاک ميشود. اما موضوع اين بحث نوع دوم خواهد بود که علل آن به اختصار در زير آمده است:

• استرسهاي فيزيکي: جراحي، کم خوني، تغيير سريع وزن؛ عفونتهاي شديد نظير حصبه يا مخملک که باعث افزايش شديد حرارت بدن  و انسداد مجاري تغذيه فوليکولي مو ميگردند و بيماريهايي مانند کم کاري غده تيروئيد.
• استرسهاي روحي: بيماريهاي رواني، اضطراب و يا مرگ عزيزان.
• داروها: داروهاي ضد فشار خون، ضد نقرس و مصرف مقادير بالاي ويتامين A.
• تغييرات هورموني: مصرف قرصهاي ضد بارداري، بارداري و يائسگي.
• رژيم غذايي: کاهش ذخاير آهن بدن به دليل کمبود آهن غذايي و ذفع آهن هنگام خونريزيهاي شديد قاعدگي.

تشخيص قطعي علت: تشخيص علت واقعي ريزش مو چندان کار ساده اي نيست. ممکن است پزشک متخصصي که بيمار را تحت نظر گرفته نياز به انجام آزمايشات دقيقي داشته باشد و اين بيمار است که بايد براي انجام کليه آزمونهاي مربوطه يا پزشک همکاري نمايد. اين آزمونها را ميتوان به صورت زير خلاصه نمود:

• اندازه گيري سطح هورمونهاي جنسي  نظير تستسترون، دي هيدروکسيل اتيل آندروستنديون، آندروساتديون، FSH، LHT، و پولاکتين.
• اندازه گيري آهن سرم و ظرفيت کل آهن باند شده (TIBC).
• اندازه گيري هورمون محرک تيروئيد (TSH).
• آزمون تشخيص بيماري سيفليس (VDRL).
• شمارش کل سلولهاي خوني (CBC).
• نمونه براداري پوست سر.

علاوه بر اين آزمونها، سوابق پزشکي بيمار هم در تشخيص قطعي علت به پزشک ياري ميکند. بيمار بايد پزشک را در جريان کليه سوابق ژنتيکي ريزش مو، بيماريها و داروهاي مصرفي خود قرار دهد.

مختصري از درمان: روشهاي درماني متنوعي در اين زمينه وجود داردکه با نظر پزشک انتخاب ميگردند. از درمانهاي دارويي ميتوان به محلول موضعي ماينوکسيديل اشاره نمود. اين دارو با اتساع عروق در موضع مورد نظر جريان خون را در آن نقطه افزايش داده رشد فوليکوئهاي مو را تحريک مينمايد. حداقل دوره درمان با اين دارو چهار ماه است و با توجه به اينکه در صورت جذب پوستي منجر به بروز عوارض جانبي نظير افت فشار خون ميشود، بايد توجه داشت که پوست سر عاري از هر گونه زخم يا خراشيدگي باشد.
در ابتداي درمان با اين دارو تارهاي مو نازک و کمرنگ هستند ولي به تدريج ضخيم ميگردند.
از ساير داروها ميتوان به آنتي آندروژنها (داروهاي ضد هورمونهاي مردانه) نظير سيپروترون  استات، فلوتامايد  و اسپيرونولاکتون اشاره کرد.
توجه:  مصرف داروي فيناسترايد يا پروپشيا کهبه  مردان به عنوان يک آنتي آندروژن تجويز ميگردد، براي زنان باردار يا زناني که قصد بارداري دارند منع مصرف دارد.
قرصهاي ضدبارداري نيز براي درمان ريزش موي ناشي از اختلالات هورموني تجويز ميشوند.
از درمانهاي طبيعي ميتوان به مصرف چاي سبز، خرما، ويتامين B6 اشاره کرد.

روش عمومي استفاده از شامپو، لوسيون، اسپري، کرم و ماسک مو

الف) شامپوها:
شامپوها اصولا به سه فرم مايع (Liquid)، ژل شلمپو (Gel Shampoo ) و شامپو کرم (Cream Shampoo) عرضه ميشوند. صرف نظر ار فرم شامپو، ابتدا موها را به خوبي خيس کرده و سپس کمي از شامپو را به موها زده، يک تا سه دقيقه موها را ماساژ دهيد تا به خوبي کف کند. سپس سر را کاملا  شسته و آبکشي نماييد. در صورتي که هر روز سر را ميشوييد، يک بار شامپو زدن در هر بار حمام رفتن کافي است. در غير اين صورت، حد اقل دو بار شامپو بزنيد. شستشو با آب سرد موجب درخشان تر شدن رنگ موها ميشود.
شامپوهاي ضد شوره معمولا داراي دوره و روش کاربرد محدودي هستند.
روش کاربرد اين شامپوها در ابتداي درمان معمولا هر روز و يا يک روز در ميان به مدت يک ماه و پس از آن به صورت يک بار در هفته و به مدت يک سال است.

ب) کرم، لوسيون، محلول و کنسانتره:
روش کاربرد همه محصولات فوق کم و بيش مشابه است. پس از شستشوي موها با شامپو و خشک کردن با حوله، موها را با کرم، لوسيون، محلول کنسانتره آغشته کرده و بدون شستشوي مجدد موها را خشک کرده و حالت دهيد.
(توجه ، روش استفاده همراه اين محصولات را هميشه به دقت مطالعه کنيد. بعضي از محلولها و کرمها نياز به شستشوي مجدد دارند).

ج) اسپري هاي مو:
پس از شستشوي موها با شامپو و خشک کردن با حوله، از اسپري استفاده کنيد. دفعات اسپري بسته به بلندي موها متفاوت است. معمولا براي موهايي با طول متوسط، چهار تا پنج بار اسپري در يک نوبت کفايت ميکند. سپس موها را شاننه کنيد تا همه موها به اسپري آغشته شوند و در انتها موها را همزمان با خشک کردن حالت دهيد.

د) ماسکها:
پس از شستشوي موها با شامپوي مناسب، ماسک را به همه موها ماليده به خوبي ماساژ دهيد. دو تا پنج دقيقه صبر کنيد و سپس با آب شسته و آبکشي کنيد. سپس موها را خشک کرده و حالت دهيد. ماسکها را معمولا يک يا دو بار در هفته به کار ميبرند.