کشف ستارگانی سرد در فضای نزدیک به ما

ترجمه : آرش فراست

تیمی بین المللی به سرپرستی اخترشناسان دانشگاه هرتفوردشایر انگلستان چیزی را کشف کرده اند که شاید سردترین جسم ستاره گون پیدا شده در خارج منظومه شمسی ما باشد. با استفاده از تلسکوپ فروسرخ بریتانیا که در هاوایی قرار دارد، کشف این جسم که به عنوان یک کوتوله ی قهوه ای شناخته می شود انجام شد.

چیزی که اخترشناسان را هیجان زده کرده رنگهای عجیبش هستند که بسته به طیفی که برای رصد آن استفاده می شود، آن را به صورت آبی یا قرمز شدید ظاهر می کنند.

این جسم به نام SDSS 1416+13B شناخته شده است، و در مداری پهناور به دور کوتوله ی قهوه ای تقریباً درخشانتر و گرمتری به نام SDSS 1416+13A قرار دارد. نقشه برداری دیجیتالی آسمان اسلوان یا بطور اختصار SDSS عضو درخشانتر جفت را در نور مرئی شناسایی کرد. در حالیکه SDSS1416+13B فقط در نور فروسرخ دیده می شود. این جفت در فاصله ی بین 15 و 50 سال نوری از زمین قرار دارند، که در نجوم تقریباً نزدیک محسوب می شوند.

تصویر : نمایی طراحی شده توسط یک هنرمند از زوج کوتوله های قهوه ای سرد .

فیلیپ لوکاس از دانشکده ی ریاضی، فیزیک و نجوم دانشگاه هرتفوردشایر می گوید: به نظر می رسد که در سه سال اخیر این چهارمین باری است که UKIRT (تلسکوپ فروسرخ بریتانیا) کشفی رکورد شکن انجام می دهد که کشف همین سردترین کوتوله ی قهوه ای می باشد، با دمایی حدود کمی بیشتر از 200 درجه سلسیوس! ما باید کمی مراقب این یکی باشیم زیرا رنگهایش از هر چیزی که قبلاً دیده شده متفاوت ترند که ما هنوز واقعاً آنرا درک نمی کنیم. حتی اگر اینگونه به نظر برسد که دمای پایین هم رکورد شکن نباشد، رنگها چنان مفرط هستند که این جسم ، فیزیکدانان بسیاری را برای توضیح آن مشغول نگاه می دارد.

اولین فردی که به SDSS 1416+13Bتوجه کرد بن برنینگهام از دانشگاه هرتفوردشایر بود، به عنوان عضوی از جستجوی اختصاصی برای یاقتن کوتوله های قهوه ای سرد در طرح جستجوی عمیق آسمان در طول موج فروسرخ UKIDSS بود که توسط UKIRT انجام گرفت. جسم در طول موجهای نزدیک به فروسرخ خیلی آبی تر از دیگر کوتوله های قهوه ای بود . طیف سنجی نزدیک فروسرخ که توسط تلسکوپ ژاپنی سوبارو در هاوایی انجام شده نشان داد که این نوعی از کوتوله قهوه ای است که کوتوله ی تی ( T ) نامیده می شود و مقدار زیادی متان در اتمسفر خود دارد ، اما با خصوصیاتی عجیب و غریب ؛ که شامل فضای خالی زیادی در طول موجهای مشخصی است. برنینگهام خیلی زود متوجه شد که ستاره درخشانتر که قبلاً رصد شده (SDSS 1416+13A) و در تصویر کشف UKIDSS  نزدیک این کوتوله به نظر می رسد نیز یک کوتوله ی قهوه ای است. سپس سندی لگت، یکی از اعضای تیم، از رصدخانه ی جمینای از تلسکوپ مدارگرد اسپیتزر برای تحقیق بر روی SDSS 1416+13B در طول موج های بلندتر استفاده کرد. او رنگ این جسم را در طول موجهای میانی فروسرخ اندازه گیری کرد، که تصور می شود بهترین شاخص دما باشند، و به این پی برد که با کمی تفاوت این قرمزترین کوتوله ی قهوه ای شناخته شده در این طول موجهااست. در تطبیق با مدلهای فرضی اتمسفر کوتوله های قهوه ای دمایی در حدود 441 فارنهایت (227 سلسیوس) تخمین زده شد.

برنینگهام گفت: این واقعیت که این جسم همدم کوتوله ی قهوه ای گرمتر ( که آن هم طیف غیر عادی ای دارند) است نیز به پر کردن فضاهای خالی دانسته های ما کمک می کند. به نظر می رسد که هر دوی این کوتوله های قهوه ای تا حدی از عناصر سنگین خالی هستند. که این توسط عمر بسیار زیادشان توضیح داده می شود، که همچنین با دمای بسیار پایین همدم محوتر نیز تناسب دارد.

اگرچه برای ستاره بودن خیلی کوچک هستند، کوتوله های قهوه ای جرم کمتری نسبت به ستاره های دیگر و جرم بیشتری نسبت به غولهای گازی سیاره ای دارند. به دلیل دمای پایینشان این اجسام در نور مرئی بسیار محو هستند و توسط تابششان در طول موجهای فروسرخ شناسایی می شوند.

پیش تر ، قبل از اینکه توضییحی برای آنها که اجسامی سردتر، کم نورتر و قرمز تر از ستاره های کوتوله قرمز بودند، آنهم با رنگ قهوه ای که مخلوطی از سیاه و قرمز را نشان می دهد، پیدا شود، لقب کوتوله ی قهوه ای را به آن ها  داده بودند.

Astronomy 01.29.10

Provided by Royal Astronomical Society, U.K.

Translate by PersianAstronomy - ( 02.02.10 )

Arash Farasat